บทที่ 1 เรื่องที่ 1

1.1 ระบบสารสนเทศและเทคโนโลยี  ( Information Systems : IS )  

หมายถึง  สิ่งที่ได้จากการประมวลผลข้อมูลและสามารถนำไปใช้ประโยชน์ในการวางแผน  การตัดสินใจ  และการคาดการณ์ในอนาคตได้  สารสนเทศอาจแสดงในรูปของข้อความ  ตาราง  แผนภูมิ  หรือรูปภาพ

ข้อมูลและสารสนเทศมีความสำคัญต่อการนำไปใช้เพื่อการตัดสินใจ  ดังนั้นการจัดการข้อมูลให้มีประสิทธิภาพ  รวดเร็ว  และทันต่อเหตุการณ์  จึงเป็นหัวใจสำคัญของการประกอบธุรกิจและการดำเนินชีวิตในปัจจุบัน

ความรู้ (Knowledge) หมายถึง การรับรู้และความเข้าใจสารสนเทศจนถึงระดับที่สมารถวิเคราะห์ และสังเคราะห์ได้ คือมีความเข้าใจ (Understanding) ในองค์ประกอบต่างๆ จนอาจสร้างเป็นทฤษฎี หรือเป็นแบบจำลองทางความคิด และสามารถนำไปใช้เพื่อแก้ปัญหาในการดำเนินงานได้

ระบบและระบบสารสนเทศ

ระบบ (System)  หมายถึง  กลุ่มของส่วนประกอบหรือระบบย่อยต่างๆ  ที่มีการทำงานร่วมกันเพื่อให้บรรลุเป้าหมายที่กำหนดไว้  ซึ่งส่วนประกอบของระบบประกอบด้วยการนำเข้าสู่ระบบ (Input)  การประมวลผล (Process)  ผลลัพธ์ (Output)  และการให้ข้อมูลย้อนกลับ (Feedback)

ระบบสารสนเทศ (Information  System)  หมายถึง  การนำเอาองค์ประกอบที่มีความสัมพันธ์กันของระบบมาใช้ในการรวบรวม  บันทึก  ประมวลผล  และแจกจ่ายสารสนเทศเพื่อใช้ในการวางแผน  ควบคุม  จัดการและสนับสนุนการตัดสินใจ 

-  การนำข้อมูลเข้าสู่ระบบ  เป็นกิจกรรมการรวบรวมข้อมูลเข้าสู่ระบบเพื่อการประมวลผล

-  การประมวลผล  เป็นการนำทรัพยากรที่ได้นำเข้าสู่ระบบมาปรับเปลี่ยนให้อยู่ในรูปที่มี 

  ความหมายเพื่อใช้ประโยชน์ในการตัดสินใจ  วางแผน  ควบคุม  และดำเนินงานด้าน

    ต่างๆ 

-  ผลลัพธ์  เป็นผลผลิตที่ได้จากการประมวลผล  โดยทั่วไปจะอยู่ในรูปของเอกสารหรือ

    รายงานสารสนเทศ

นอกจากส่วนประกอบหลัก 3 ประการที่ได้กล่าวมาแล้ว ในระบบสารสนเทศอาจมีข้อมูลสะท้อนกลับ (Feedback)

ระบบสารสนเทศเพื่อการจัด (Management Information Syatems: MIS)

เป็นระบบที่ให้ข้อมูลหรือระบบสารสนเทศที่สัมพันธ์กับการดำเนินงานขององค์การ เช่น การใช้ MIS เพื่อช่วยเหลือกิจกรรมของลูกจ้างเจ้าของกิจการ ลูกค้า และบุคคลอื่นที่เข้ามาเกี่ยวข้องกับองค์การ

สาเหตุที่ทำให้เกิดสารสนเทศ

1.       พัฒนาการของความรู้  สิ่งประดิษฐ์  หรือผลิตภัณฑ์ใหม่ ๆ

2.       พัฒนาการาของเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์

3.       การพัฒนาด้านเทคโนโลยีการสื่อสาร

4.       ความก้าวหน้าของเทคโนโลยีการพิมพ์

5.       ความจำเป็นในการใช้สารสนเทศ

ลักษณะของสารสนเทศ

                1.  ถูกต้องแม่นยำ (Accurate)  สารสนเทศที่มีความถูกต้องจะต้องปราศจากข้อผิดพลาดใดๆ 

                2.  สมบูรณ์ครบถ้วน  (Complete)  สารสนเทศที่มีความสมบูรณ์จะต้องประกอบด้วยข้อเท็จจริงที่สำคัญอย่างครบถ้วน

                3.  เข้าใจง่าย (Simple)  สารสนเทศที่มีคุณภาพจะต้องเข้าใจง่าย  ไม่ซ้ำซ้อนต่อการทำความเข้าใจ

                4.  ทันต่อเวลา (Timely)  สารสนเทศที่ดีนอกจากจะมีความถูกต้องแล้ว  ข้อมูลต้องทันสมัยและรวดเร็วทันต่อเวลาและความต้องการของผู้ใช้ในการตัดสินใจ

                5.  เชื่อถือได้ (Reliable)  สารสนเทศที่เชื่อได้ขึ้นอยู่กับความน่าเชื่อถือของวิธีการรวบรวมข้อมูลที่นำเข้าสู่ระบบ

                6.  คุ้มราคา (Economical)  สารสนเทศที่ผลิตควรจะต้องมีความประหยัด  เหมาะสมคุ้มค่ากับราคา

 7.  ตรวจสอบได้ (Verifiable)  สารสนเทศจะต้องตรวจสอบความถูกต้องได้

                8.  ยืดหยุ่น (Flexible)  สารสนเทศที่มีคุณภาพนั้นควรจะสามารถนำไปใช้ได้ในวัตถุประสงค์ที่แตกต่างกันหลายๆ ด้าน

                9.  สอดคล้องกับความต้องการ (Relevant)  สารสนเทศที่มีคุณภาพจะต้องมีความสอดคล้องตามวัตถุประสงค์และสนองความต้องการของผู้ใช้เพื่อการตัดสินใจ

                10.สะดวกในการเข้าถึง (Accessible)  สารสนเทศจะต้องง่ายและสะดวกต่อการเข้าถึงข้อมูลตามระดับสิทธิของผู้ใช้

                11.ปลอดภัย (Secure)  สารสนเทศจะต้องถูกออกแบบและจัดการให้มีความปลอดภัยจากผู้ที่ไม่มีสิทธิในการเข้าถึงข้อมูลหรือสารสนเทศนั้น

องค์ประกอบของระบบสารสนเทศคอมพิวเตอร์

                1.  ฮาร์ดแวร์ (Hardware)  หมายถึง  เครื่องคอมพิวเตอร์และอุปกรณ์ต่อพ่วงเพื่อใช้ในการจัดทำสารสนเทศ

                2.  ซอฟต์แวร์ (Software)  เป็นชุดคำสั่งเพื่อสั่งให้เครื่องคอมพิวเตอร์หรือฮาร์ตแวร์ทำงาน

                3.  ข้อมูล (Data)  เป็นส่วนสำคัญอย่างหนึ่งของระบบเพื่อใช้ในการประมวลผลให้ได้สารสนเทศในการตัดสินใจ  ข้อมูลอาจอยู่ในรูปของตัวอักษร  ตัวเลข  รูปภาพ  และเสียง

                4.  การสื่อสารและเครือข่าย (Telecommunication)  เป็นการเชื่อมต่อคอมพิวเตอร์เพื่อการสื่อสารและแลกเปลี่ยนโปรแกรมและข้อมูลโดยผ่านสื่อนำข้อมูลต่าง ๆ

                5.  กระบวนการทำงาน (Procedure)  เป็นกฎหรือข้อปฏิบัติ  คำแนะนำในการใช้โปรแกรมฮาร์ดแวร์  และการกระทำกับข้อมูล

                6.  บุคลากร (People)  เป็นบุคคลที่จัดการให้คอมพิวเตอร์ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ  ตลอดจนทำงานร่วมกับผู้ใช้เพื่อพัฒนาระบบสารสนเทศให้ตรงกับความต้องการของหน่วยงาน

ความสำคัญของระบบสารสนเทศ

                1.  การท้าทายของเศรษฐกิจโลก

                การเจริญเติบโตของโลกเศรษฐกิจอุตสาหกรรมทำให้ระบบสารสนเทศมีความจำเป็นเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ  เพื่อช่วยขยายโอกาสทางเศรษฐกิจไม่เพียงแต่เศรษฐกิจระดับท้องถิ่นหรือระดับประเทศเท่านั้น  แต่ยังรวมไปถึงเศรษฐกิจระดับโลกด้วย  ดังนั้นการที่จะดำเนินงานธุรกิจให้ประสบความสำเร็จในตลาดโลก  องค์การจำเป็นจะต้องมีระบบสารสนเทศที่มีประสิทธิภาพเพื่อให้เหมาะสมกับยุคของระบบเศรษฐกิจฐานความรู้

              2.  การแข่งขันทางการค้า

                เนื่องจากการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจและอุตสาหกรรมที่ไร้ขีดจำกัด  การทำธุรกิจมีความเป็นอิสระและเสรีมากขึ้นส่งผลให้การแข่งขันทางการค้ามีความรุนแรงมากขึ้นเช่นกัน  และในการที่จะแข่งขันให้ชนะคู่แข่งขันได้นั้น  ระบบสารสนเทศที่ถูกต้องและทันสมัยเป็นปัจจัยสำคัญอย่างหนึ่งในการแข่งขัน

                3.  การขยายเครือข่ายทางการค้า

                รูปแบบธุรกิจที่แต่เดิมมีการซื้อ-ขายและให้บริการภายในประเทศที่ผลิตสินค้าเท่านั้น  ปัจจุบันได้มีการขยายตลาดไปยังสาขาต่าง ๆ  รูปแบบที่ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายคือ  ธุรกิจแฟรนไชส์และธุรกิจออนไลน์ในลักษณะของพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์  ซึ่งระบบสารสนเทศที่มีประสิทธิภาพจะช่วยส่งเสริมและสนับสนุนการตัดสินใจและทำให้การขายการบริหารงานเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ

                4.  ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีสารสนเทศ

                ความเจริญก้าวหน้าทางเทคโนโลยีสารสนเทศมีบทบาทสำคัญต่อการดำเนินชีวิตประจำวันของมนุษย์ใน  ด้วยความก้าวหน้าของเทคโนโลยีที่ช่วยให้สารสนเทศกระจายไปยังผู้บริโภคได้อย่างมีประสิทธิภาพ  สะดวกรวดเร็ว  ทำให้องค์การต่าง ๆ  ได้นำเทคโนโลยีที่ทันสมัยมาประยุกต์ใช้เพื่อการพัฒนาระบบสารสนเทศให้มีคุณภาพ  เพื่อสร้างโอกาสทางธุรกิจ  ให้บริการลูกค้า  และเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของพนักงาน

ประโยชน์ของระบบสารสนเทศ

1.       ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน

2.       ช่วยสร้างทางเลือกในการแข่งขัน

3.       ช่วยสนับสนุนการตัดสินใจ

4.       ช่วยเพิ่มคุณภาพชีวิต